Vondst: grafkuilen met aardewerk
Datering: tussen 600 en 100 jaar voor Chr.
Gevonden: 2011, werkvak 2
Tijdens de opgravingen op de locatie van de hoogwatergeul Well-Aijen vonden archeologen in 2011 grafkuilen met verbrande botresten. Eerder vonden archeologen ook begravingen langs de Maas bij Lomm. Uit alle vondsten leiden zij af dat de doden in de IJzertijd vlak langs de Maas gecremeerd werden op een speciaal daarvoor gebouwd houten plateau. Nabestaanden begroeven de resten daarna in een kuil.
Bijzonder aardewerk
In werkvak 2 tussen Well en Aijen troffen archeologen in 2 grafkuilen ook aardewerk aan. Het was zwart geblakerd, waardoor de archeologen denken dat het met de dode is meeverbrand. In een graf lag een aardewerk schaal op zijn kop over de verbrande botresten, in een ander graf was een kleine verbrande pot meebegraven.
Begrafenisritueel
Het botmateriaal, het aardewerk plus houtskoolresten zijn onderzocht. De botresten bleken van 4 personen te zijn: 1 man, 2 vrouwen en een persoon tussen de 10 en 20, waarvan niet te zeggen was of het een jongen of een meisje was. In het graf van een vrouw vonden specialisten plantenresten van meidoorn, sleedoorn en hazelaar. In het graf van de man zaten ook botresten van varken, schaap en geit. Misschien dat de planten en dieren als maaltijd aan de dode werden meegegeven, misschien hoorden ze bij een begrafenisritueel of was het een offer aan de goden.
Dodenlandschap
De resten stammen uit de IJzertijd, om precies te zijn uit de periode tussen 600 en 100 voor Chr. We noemen dit de IJzertijd, omdat de mensen toen al ijzer konden bewerken om er voorwerpen van te maken, zoals gereedschap, paardentuig en wapens. Tussen Well en Aijen zijn veel plattegronden van huizen uit deze periode gevonden. De huizen van de bewoners stonden wat hoger op het terras langs de Maas. Zij keken dus uit over de plek waar hun geliefden begraven lagen. Archeologen hebben daar een speciaal woord voor: ze noemen het een dodenlandschap.
Nog 12 begravingen gevonden
In 2013 vonden archeologen noordelijker langs de Maas op de kruising van de Aijerbandstraat en de Kampweg onverwachts een grafveld van ten minste 12 begravingen uit de IJzertijd. Dit is in het gebied dat wordt ingericht als leefgebied voor de das. De gegevens van dit grafveld wachten nog op financiën voor een nadere uitwerking.
© Gemeente Ede/Paul Becx
De grafkuilen uit de IJzertijd zijn gevonden in werkvak 2