In 2016 vonden archeologen een bijzondere steen van kwartsiet in de vorm van een afgeronde kubus die nog het meest aan een dobbelsteen doet denken. De steen dateert uit de Vroege- of Midden-IJzertijd, is 6,0 bij 5,8 bij 6,0 cm en vrijwel elke zijde heeft een ander oppervlak.

 

Typische vorm

De steen vertoont nergens het originele gladde oppervlak en is vrij ruw. De typische vorm wijst op een specifiek gebruik, maar voor de archeologen is het onduidelijk waar de steen precies voor diende. Mogelijk is het een soort toetssteen of een klein aambeeld geweest, nodig om de samenstelling van metalen te toetsen. De weinige bekende toetsstenen uit Nederland hebben echter een glad gepolijst uiterlijk om het kostbare metaal niet te beschadigen.

 

Klopsteen als hamer

Het ruwe oppervlak wijst dan wellicht op gebruik als klopsteen. Maar het is de vraag of dit de oorspronkelijke functie was. Klopstenen zijn vergelijkbaar met de tegenwoordige hamers. Ze werden onder andere gebruikt voor het kraken van noten, het opruwen van het oppervlak van maalstenen en het bewerken van andere steensoorten.

 

Vondsten uit IJzertijd en Bronstijd

Archeologen vonden de bijzondere steen in 2016 op vindplaats 8 in de Vergrote Voorhaven. Zij vonden voornamelijk resten van nederzettingen uit de Midden-IJzertijd (circa 500 – 250 voor Chr.), maar ook sporen en vondsten uit nog oudere perioden: de Vroege IJzertijd (circa 800 – 500 voor Chr.) en de Midden-Bronstijd ( circa 1800 – 1100 voor Chr.)

 

Vondsten van metaal zijn zeldzaam

Hoewel de benaming wijst op brons en ijzer, vinden archeologen eigenlijk zelden iets van deze metalen. Enerzijds omdat metaal erg kostbaar was en er dus zeer zorgvuldig mee werd omgegaan. Anderzijds zorgt de zure, zandige bodem dat metalen niet goed bewaard zijn gebleven. Doorgaans bestaan de vondsten dan ook uit scherven van aardewerk, resten van hutten en stenen die voor allerlei doeleinden gebruikt kunnen zijn.